Chương 23 - Nghiên cứu tâm lý của những sát thủ liên hoàn này, đối mặt với chúng mới có thể cứu được thêm nhiều sinh mạng vô tội - Sáu giờ tối tại trường trung học Hoa Đô cũ, ráng chiều đã ngả về tây. Một đội pháp y cùng nhân viên giám định vật chất đi tới mảnh rừng óc chó sau trường, rừng óc chó rậm rạp xanh tươi, cây cối sum suê. Mảnh rừng óc chó này nói lớn không lớn, nói nhỏ cũng chẳng nhỏ. Sau khi trường trung học Hoa Đô chuyển địa chỉ, ít còn ai qua lại nơi này. Hình Tĩnh xách vali dụng cụ theo, bồn chồn không yên hỏi Thương Khanh Hàn đang đứng cạnh cô: "Chủ nhiệm Thương, không biết cục trưởng Đàm nhận được tình báo từ đâu thế?" Thương Khanh Hàn là chủ nhiệm phòng giám định pháp y của tổng cục Hoa Đô, năm nay 35 tuổi, anh đã từng khám xét hàng nghìn thi thể, không hề dao động, anh bình tĩnh quan sát môi trường xung quanh chỗ này: "Nhiệm vụ do cục trưởng đích thân truyền xuống, chắc hẳn ông ấy có lý do riêng." Hình Tĩnh hơi nhíu mày, cô cảm thấy mệnh lệnh họ nhận được hôm nay có hơi mơ hồ, họ nhận được một thông tin rằng rất có thể có một thi thể phụ nữ bị chôn trong khu rừng này nhưng thi thể đó là ai, bị hại lúc nào, địa điểm chôn cụ thể ở đâu, ai là người báo tin, họ toàn hoàn không biết gì hết. Nhưng một mệnh lệnh bình thường như vậy, cục trưởng Đàm lại yêu cầu họ điều tra kỹ càng, sau khi chủ nhiệm Thương nói điện thoại vài câu với ông, biểu cảm cũng nghiêm túc hẳn lên, sau đó yêu cầu bọn họ gác lại hết công việc dang dở, trừ những người làm nhiệm vụ bên ngoài, tất cả mọi người đều phải tới đây. Dưới tình huống thế này, Hình Tĩnh lại càng tò mò về nguồn thông tin này, cô vừa đeo găng tay vừa dò hỏi: "Liệu hôm nay chúng ta có thu hoạch được gì không?" Thương Khanh Hàn nói: "Vậy thì phải điều tra mới biết." Hơn hai mươi người bắt đầu tìm kiếm từng bước từ ngoài bìa rừng vào trong. Chỉ cần từng có người tới, chắc chắn sẽ có dấu vết để lại. Dù cho thời gian đã qua vài tháng, thậm chí là mấy năm trôi qua, vẫn sẽ có một vài manh mối còn sót lại. Dấu chân của hắn, dấu vết in trên đất, vết máu nhỏ giọt... Những dấu vết còn sót lại này đều không thể tránh khỏi đôi mắt của những nhà giám định vật chất chuyên nghiệp. Chẳng mấy chốc đã có người phát hiện manh mối ở phía tây rừng óc chó, anh ta báo cáo qua bộ đàm: "Chủ nhiệm Thương! Cây cỏ bên này có dấu vết từng bị đè ép." Thương Khanh Hàn vội vã qua đó, hướng sinh trưởng của thảm cỏ thuộc khu vực ấy có điều kỳ lạ, thực vật mọc trên đất sẽ hướng về mặt trời nhưng cây cỏ thuộc khu vực kia lại nghiêng về một hướng thống nhất, sau đó vì ánh sáng mặt trời rọi xuống, lại ngoẹo một cái cong về phía mặt trời. Đây rõ ràng là dấu vết hình thành sau khi có vật nặng bị kéo qua. Những cây cỏ này vẫn chưa chết hẳn, mà đổi hướng phát triển sau khi bị đè lên. Giám định xong xuôi, Thương Khanh Hàn cử vài nhân viên giám định vật chứng ở lại chụp ảnh, sau đó điều mọi người đi tra những hướng khác: "Mọi người tập trung tìm kiếm dọc theo dấu vết." Không lâu sau, họ đã phát hiện dấu vết bùn đất bị đào xới ở một vị trí cách đó không xa. Cho dù chỗ này đã được hung thủ dàn phẳng một cách cẩn thận, còn xóa cả dấu chân xung quanh nhưng vẫn có thể trông thấy điểm khác biệt với những khu vực xung quanh. "Chắc hẳn là chỗ này!" Thương Khanh Hàn quyết định,"Các cô cậu nhanh chóng chụp ảnh, lưu lại chứng cứ, sau đó bắt đầu đào." Hơn mười nhân viên giám định và pháp y đều tất bật làm việc, giăng dây phong tỏa, tiến hành điều tra theo trình tự. Hình Tĩnh không thể ngờ rằng, quả thật có thứ gì đó bị chôn trong mảnh rừng này. Có các đồng nghiệp nam, phụ nữ mấy cô không cần tự cầm xẻng đào, chẳng mấy chốc mọi người đã xới tung vùng đất có dấu vết chôn lấp kia. 20cm, 50cm... Càng đào càng sâu, dần dần, dấu vết bị vùi lấp cũng càng rõ ràng hơn nhưng đã đào sâu hơn một mét rồi, họ vẫn không trông thấy thi thể nào. Trời càng lúc càng tối, nhiệt độ cũng giảm dần, vẻ mặt của Thương Khanh Hàn càng ngày càng nghiêm trọng. Nhân viên giám định Hà Vĩ có nghiên cứu sâu về thổ nhưỡng, anh ta nhìn bùn đất bị đào lên xung quanh: "Hố sâu thế này, phải đào vài lần mới ra được." Hình Tĩnh cúi xuống nhìn, còn đào nữa chắc hố này phải sâu hơn một người,"Hung thủ kiên nhẫn thật đấy..." Cô công tác đã nhiều năm rồi, lần đầu tiên được thấy có người chôn xác sâu như vậy. Thương Khanh Hàn phán đoán: "Hung thủ không muốn người khác phát hiện ra thi thể." Khi đã đào đến gần hai mét, mùi hôi thối của xác chết bốc lên, cuối cùng cũng có người nói: "Đào tới thi thể rồi!" Hai nhân viên khác nhảy xuống hố, giúp mọi người chuyển thi thể ra ngoài vệ sinh, Hình Tĩnh đi qua nhìn, đã có vài bộ phận trên thi thể lộ ra xương trắng nhưng nhìn vào trang phục có thể đoán rằng, người bị hại là một cô gái trẻ tuổi, thời gian bị hại là mùa xuân năm nay. Nương theo ánh đèn, Hình Tĩnh chợt nhớ ra điều gì đó, cô kéo khẩu trang lên trên,"Trang phục này... Chẳng lẽ nạn nhân là... Bùi Vi Vi?" Vừa thốt ra tên cô gái, giọng nói của Hình Tĩnh run rẩy, cô cảm giác hốc mắt mình hơi nóng lên, sau đó nước mắt như chực chảy ra. Là một pháp y vẫn luôn dõi theo vụ án này, cô không thể ngờ rằng hôm nay họ đã đào được thi thể Bùi Vi Vi. Cô gái mất tích hơn một trăm ngày, cuối cùng cũng tìm thấy... Cô không khỏi kích động bật khóc. Bùi Vi Vi, mừng em về nhà... "Bùi Vi Vi? Là cô sinh viên mất tích mấy tháng Bùi Vi Vi hả?" "Mấy hôm trước tôi vừa xem video phỏng vấn bố mẹ cổ xong." "Rất có thể là cô ấy, tôi vẫn nhớ khi Bùi Vi Vi mất tích có mặc cái áo khoác thế này." "Tìm kiếm lâu vậy, cuối cùng cũng tìm thấy..." "Cô ấy bị Tống Dung Giang giết hại thật sao?" Các nhân viên nhanh chóng trở nên kích động, chủ nhiệm Thương nghiêm túc nói: "Hiện giờ vẫn chưa thể khẳng định thân phận của nạn nhân, mọi người nhanh chân chuyển thi thể về, tiến hành kiểm tra và đối chiếu." Dù anh ta nói vậy nhưng Hình Tĩnh cảm nhận được rõ ràng chủ nhiệm Thương vừa mới thở dài, cuối cùng gánh nặng trong lòng cũng buông xuống. Anh ta dặn dò thêm: "Hình Tĩnh, em xem xét lại hiện trường, anh đi báo cáo với cục trưởng Đàm." Hình Tĩnh "dạ" một tiếng, sau đó cô nhìn bóng lưng chủ nhiệm Thương quay lại gọi điện thoại, lòng thầm suy đoán, trước đây cảnh sát điều tra lâu tới vậy cũng không thu hoạch được gì, rốt cuộc cục trưởng Đàm nhận được thông tin này từ đâu? Chẳng lẽ trên thế giới này, thật sự có người có thể thăm dò bí mật sâu trong lòng của những tội phạm hung ác kia?... Tám giờ tối, cuối cùng Lục Tuấn Trì cũng chạy xe xuống đường cao tốc, hắn dừng lại trước một nhà hàng. Trước đó, Tô Hồi muốn quay về Hoa Đô trong ngày, nên sau khi Lục Tuấn Trì bàn giao việc xong xuôi, hai người không ăn tối mà lái xe quay về luôn. Hiện giờ họ đang dừng cách trường cảnh sát Hoa Đô không xa, Lục Tuấn Trì mời lại Tô Hồi một lần nữa, lần này, Tô Hồi không từ chối. Lục Tuấn Trì chọn một nhà hàng món Quảng được đánh giá khá tốt, gọi một vài món dễ tiêu. Lục Tuấn Trì rất đói rồi nhưng Tô Hồi lại chẳng ăn được bao nhiêu. Lục Tuấn Trì ngại ngùng mở miệng: "Thầy Tô à, có phải đồ ăn ở đây không hợp khẩu vị thầy không?" Tô Hồi lắc đầu, sau đó cúi đầu uống nước,"Đồ ăn ở đây ngon lắm, chẳng qua tôi không ăn nhiều bao giờ, anh không cần để ý." Dứt lời, anh liền ho khan vài tiếng. Khi ngồi thế này, hông Tô Hồi lại bắt đầu đau âm ỉ. Trạng thái không tồi cũng chẳng tốt thế này khiến anh hoàn toàn không dám cựa quậy. Lục Tuần Trì đã ăn đến lửng bụng, hắn bèn buông đũa, rút khăn giấy lau tay, sau đó ngẩng đầu lên nói với Tô Hồi: "Dù thế nào vụ án lần này cũng phải đặc biệt cảm ơn thầy Tô, nếu không có thầy chỉ điểm, chúng tôi không thể phá án thuận lợi, nhanh chóng kết thúc như vậy." Tô Hồi nghiêng đầu,"Không cần cảm ơn tôi, tôi chỉ tình cờ giúp đỡ một chút thôi." Thật ra thì, mấy lần gặp gỡ Lục Tuấn Trì trong khoảng thời gian vừa qua đều có đôi chút tình cờ, vô hình trung anh đã chạy theo vụ án này. Lục Tuấn Trì nói tiếp: "Thầy Tô, có chuyện này tôi vẫn chưa rõ lắm, tôi cảm giác thầy đã vận dụng một số lý thuyết suy luận về tâm lý tội phạm trong vụ án này, tỉ lệ chính xác cũng rất cao nhưng vì sao trong lần đầu gặp mặt, thầy lại có vẻ bài xích khắc họa tâm lý tội phạm?" Tô Hồi ngẩn ra, sau đó mở miệng giải thích: "Đội trưởng Lục hiểu lầm rồi, tôi không hề bài xích việc khắc họa tâm lý tội phạm, tôi chỉ nghĩ rằng những khắc họa tâm lý đó cần được thiết lập trên cơ sở vụ án thực tế." Lần đó khi gặp Lục Tuấn Trì, thời gian có hạn, anh cũng không có thời gian nói rõ ràng mọi việc. Thấy Lục Tuấn Trì vẫn chưa hiểu, Tô Hồi nắm chiếc ba-toong giải thích tiếp: "Cá nhân tôi cho rằng chuyên viên khắc họa tâm lý tội phạm không thể chỉ ngồi trong văn phòng. Nếu chỉ nhìn vài tấm ảnh chụp, mấy tờ tài liệu thì không thể đưa ra được kết quả chính xác. Mà phải kết hợp điều tra, tìm hiểu thêm về hung thủ, hơn nữa trong tình huống cần xác định mức độ chân thật của thông tin, tâm lý tội phạm có thể dùng như một biện pháp trợ giúp." Lời giải thích này của Tô Hồi, kết hợp với thực tế vụ án vừa qua, Lục Tuấn Trì đã hiểu ra vấn đề. Ban đầu dù hắn có đi hỏi chủ nhiệm Liêu hay Tô Hồi cũng chẳng khác gì nhau, đều là yêu cầu họ đứng bên ngoài vụ án để chỉ đạo, dưới tình huống không đủ hiểu biết về tội phạm, kết quả khắc họa sẽ giống như những gì chủ nhiệm Liêu nói với hắn. Mặc dù trong đó bao hàm cả thông tin chính xác nhưng nó trộn lẫn với những thông tin sai lệch, không có ý nghĩa thực tế. Vậy nên khi đó Tô Hồi đã năm lần bảy lượt nhắc nhở hắn không thể coi kết quả khắc họa tâm lý lúc đó thành kết quả thật sự, nhất định phải phối hợp với tình hình thực tế. Nhưng khi vụ án mỗi lúc một tiến triển, càng ngày họ càng biết thêm nhiều thông tin, đến lúc này, khắc họa tâm lý tội phạm sẽ có những tác đụng nhất định. Lục Tuấn Trì hỏi thêm: "Thầy Tô, vì sao thầy phản đối chúng tôi thành lập tổ phân tích tâm lý tội phạm?" Tô Hồi chớp mắt, anh cúi đầu uống một hớp nước,"Vì tổ phân tích khi ấy đã lầm đường lạc lối." Lục Tuấn Trì bất giác phản bác anh,"Thầy không thể nói vậy được, dù sao tổ phân tích cũng là tâm huyết của những người làm việc năm ấy, mà quả thật họ cũng đã cung cấp cho chúng tôi rất nhiều chỉ dẫn hữu dụng..." Gương mặt thanh tú của Tô Hồi không mảy may thay đổi, bàn tay lại bất giác siết chặt chiếc cốc: "Cũng chính vì sự chính xác trong đôi lúc này khiến họ càng lúc càng không ý thức được vấn đề của mình." Tô Hồi sợ hắn không hiểu, bèn đưa ra ví dụ: "Trên thực tế, từ khi khắc họa tâm lý tội phám bắt đầu được ứng dụng trong điều tra phá án, tình nhuống này xuất hiện không hề ít, ví dụ như trước đây khi cảnh sát điều tra, tìm kiếm kẻ sát nhân Sông Xanh, kết quả khắc họa tâm lý tội phạm khác hoàn toàn với hung thủ thật sự. Chuyên viên phân tích cho rằng có thể hung thủ có hút thuốc, nghiện rượu, thậm chí có tiền án tiền sự, kết quả phân tích này khiến cảnh sát bỏ lỡ hung thủ rất nhiều lần. Đây chính là hậu quả khi cảnh sát tin tưởng thái quá, thậm chí là ỷ lại vào khắc họa tâm lý tội phạm." (Kẻ sát nhân Sông Xanh: Gary Leon Ridgway là một kẻ giết người hàng loạt người Mỹ, được mệnh danh là Sát nhân Sông Xanh. Ban đầu ông bị kết án là thủ phạm của 48 vụ giết người riêng biệt. Sau này Ridgway thú nhận đã gây ra tội ác với con số gần gấp đôi. ) Nói tới đây, Tô Hồi có vẻ không muốn thảo luận vấn đề này nữa, anh ngẩng đầu lên chuyển đề tài: "Bình thường tổ trọng án các anh có hay gặp sát thủ liên hoàn không?" Lục Tuấn Trì nói: "Cũng có một vài vụ, mấy vụ gần đây chắc thầy cũng biết cả rồi, chính là tài xế giết người Tống Dung Giang và tên Phó Vân Sơ kia." Tô Hồi "ừ" một tiếng. Hôm nay anh vừa mới gặp Tống Dung Giang, sau đó đã lại đấu tranh với Phó Vân Sơ. Hai người này có những đặc điểm khác biệt, động cơ phạm tội, cách thức phạm tội của họ đều khác nhau, điểm mấu chốt cũng không giống nhau nhưng đồng thời họ cũng có rất nhiều điểm tương đồng. Tự phụ, điên cuồng, tàn nhẫn, trong thế giới của họ những sinh mệnh khác chỉ nhỏ như hạt bụt... Họ đều là những tên đồ tể trong thành phố này, vung chiếc dao mổ hướng về những cô gái vô tội. Bùi Vi Vi hay Ninh Kha đều vậy, những cô gái bị họ hãm hại ấy đều là những sinh mệnh đầy sức sống, những cô gái ấy có cha mẹ, có gia đình. Các cô không đáng phải chịu sự đối xử như vậy, không đáng nhận kết quả như thế. Lục Tuấn Trì nói tiếp: "Khi tôi vừa về nước, tôi phát hiện người ở rất nhiều nơi trong nước chối bỏ, sợ hãi khi nhắc tới sát thủ liên hoàn. Họ có vẻ giấu bệnh sợ thầy, hy vọng những kẻ này không bao giờ xuất hiện nhưng đồng thời cũng rất mâu thuẫn, mong cảnh sát có thể nhanh chóng bắt những kẻ kia về xử án." Nhưng thật ra, dù là quốc gia nào, thời đại nào cũng không thể trốn tránh sự tồn tại của những kẻ ấy. Mỗi lần cảnh sát đụng phải hung thủ liên hoàn, đấu tranh với chúng, đều là một quá trình phức tạp và khó khăn. Tô Hồi: "Đây là chuyện bình thường. Nước ta đã mất rất nhiều năm để tiếp xúc với khái niệm sát thủ liên hoàn này. Bản năng đầu tiên của mọi người trước những thứ mình không biết tới đều là không thừa nhận sự tồn tại của nó, như thể chỉ cần phủ nhận thì chúng sẽ thật sự không tồn tại." Cả tâm lý học tội phạm cũng được bắt nguồn từ các nước phương Tây. Nước họ tiếp thu, nghiên cứu về những khái niệm này chậm hơn nước ngoài không biết bao nhiêu năm. Đến tận lúc này khi anh giảng bài cho các sinh viên, phần lớn mọi người vẫn nghe nó với một tâm thái như nghe chuyện lạ, mãi đến vụ án Bùi Vi Vi, họ mới chấp nhận rằng hóa ra những hung thủ hung các vô cùng ấy lại sống ở ngay gần họ. Có thể chúng chung sống với chúng ta trong cùng một thành phố, hít thở cùng một bầu không khí. Lục Tuấn Trì nói: "Tôi cũng từng được nghe một vài vụ án, ví dụ như nước láng giềng chúng ta vẫn luôn tuyên bố rằng nước họ không có sát thủ liên hoàn." Tô Hồi gật đầu,"Cho đến khi Sát nhân bàn cờ xuất hiện." (Sát nhân bàn cờ: Alexander Pichushkin, một kẻ giết người liên hoàn tại Nga. Hắn ngồi chơi cờ trong công viên và làm quen với các nạn nhân tại đó, thậm chí họ vui vẻ uống rượu với nhau. Khi nạn nhân đã say mèm, Pichushkin bất ngờ cầm búa đập vào đầu nạn nhân cho đến chết rồi vứt xác xuống cống. Bằng thủ đoạn đó, hắn đã giết hại 49 nạn nhân vô tội. ) Chính khi Sát nhân Bàn cờ xuất hiện, giới cảnh sát Nga buộc phải nhìn thẳng vào sự tồn tại của những kẻ giết người liên hoàn. Chính vì những quan niệm sai lầm ấy khiến Sát nhân Bàn cờ có thể gây án suốt mấy năm mới bị mọi người phát hiện, sự xuất hiện của gã đã đánh thẳng vào mặt những con người vô tri ấy. Lục Tuấn Trì nói: "Cá nhân tôi cho rằng môi trường sống yên ổn, cảnh sát chúng tôi cố gắng thì xã hội sẽ yên bình. Nhưng ngược lại, những kẻ tuyệt vọng và điên cuồng dưới đáy xã hội sẽ bùng phát. Pháp luật tuyên án, tử hình một người vô cùng dễ dàng. Nhưng phải tìm hiểu cội nguồn bằng cách nào, tìm hiểu xem chuyện gì đã xảy ra, tìm ra những cách phòng chống sự giết chóc ấy mới thật sự là khó." Mọi người cần phải nhận ra rằng, nghiên cứu tâm lý những tên sát thủ liên hoàn ấy, nhìn thẳng vào bọn họ mới có thể cứu được thêm nhiều những sinh mệnh vô tội. Đây chính là sự phát triển của tội phạm học hiện đại.